Herinner je je dit verhaal ? Het betrof een reis van 50.000 kilometer. Maar het was niet zomaar een reis. Het werd zoveel mogelijk gedaan zonder een vliegtuig te nemen, en het duurde bijna 110 dagen. Een gek perspectief voor de meesten van ons? Voor Dr. Gianluca Grimalda, een sociaal wetenschapper, een manier om de wereld te vertellen over de toestand van de aarde. En een manier om bij te dragen aan de toekomst ervan.
In 2023, Dr. Gianluca Grimalda, een sociaal wetenschapper, reisde van Duitsland naar Papoea-Nieuw-Guinea. Onderzoek naar de sociale gevolgen van klimaatverandering op aarde had hem naar een plaats gebracht die Bougainville heette. De New York Times beschreven het als “een afgelegen, economisch getroffen archipel die wordt opgeslokt door de stijgende oceanen.”
De lange reis: treinen, veerboten, gedeelde taxi's en ook een politiekonvooi
Gezien de aard van zijn reis en zijn eigen morele toewijding aan de aarde, besloot Dr. Grimalda te reizen met zo min mogelijk druk op het milieu. Elk vervoermiddel tijdens de reis werd zorgvuldig gekozen, waar mogelijk zonder vliegtuigen. Van alle vormen van transport is de luchtvaart immers beschouwd als de grootste speler als het gaat om schadelijke stoffen, klimaatverandering en extreem weer op aarde.
En zo ging het verhaal, dat zijn weg vond naar vele kranten over de hele wereld, dat een wetenschapper “vijf treinen, negen bussen, twee veerboten, twee taxi's, een gedeelde auto en een politiekonvooi” had genomen om zijn bestemming te bereiken. Het ging over hoe één man in 110 dagen 50.000 kilometer aflegde om op deze bestemming en terug te komen: meer dan de omtrek van de aarde, en waar mogelijk zonder het vliegtuig te nemen.
Mijn beslissing: gek of normaal?
De beslissing om langzaam te reizen – of om het milieu te verkiezen boven menselijke behoeften, zoals sommigen zouden kunnen zeggen – had Dr. Grimalda zijn baan bij het Duitse Kiel Instituut voor Wereldwijde Economie (IfW) gekost. Hij heeft echter gezegd dat er geen spijt is. Dr. Grimalda vertelde de New York Times dat zijn keuze om transcontinentale vluchten zoveel mogelijk te vermijden was: “om vrede in mezelf hebben, wetende dat ik het absoluut juiste heb gedaan.”
"Veel mensen zeggen dat ik gek ben en dat ik niets ga veranderen," zei hij ook. “Voor mij is het krankzinnig om als een kudde schapen richting een klif te gaan zonder alarm te slaan,” voegde hij eraan toe, en onderstreepte hoe de waarschuwingen van de wetenschap niet lijken door te komen. “Het is krankzinnig om door te gaan met business as usual,” zei hij ook in The Guardian. “Ik wil mensen uitnodigen om binnen hun eigen werkgebied de grenzen te verleggen van wat als normaal wordt beschouwd.”
Zijn beslissing om langzaam te reizen was ook omdat hij het de inwoners van Bougainville had beloofd. Sommigen van hen zijn al verdreven door het stijgende water en de extreme weersomstandigheden op aarde.
"Veel mensen zeggen dat ik gek ben en dat ik niets ga veranderen. Voor mij is het krankzinnig om als een kudde schapen richting een klif te gaan zonder alarm te slaan."
Even ons perspectief veranderen
Het concept van de CO2-voetafdruk mag dan populair zijn, het lijkt niet door te dringen. Er vliegen niet significant minder mensen rond de aarde, zoals experts zeggen. Er zijn niet significant meer mensen die voor langere afstanden kiezen voor alternatieve vervoersvormen.
Hoe dan ook, in plaats van te kijken naar de ecologische waarde van een reis, kunnen we ook ons perspectief veranderen. We kunnen de hoe en waarom we reizen herzien. Of we kunnen ons afvragen welke avonturen en ervaringen we zouden kunnen beleven als we voor ‘langzame’ vormen van vervoer zouden kiezen. We zouden kunnen kijken naar de voordelen van dingen langzaam doen.
Dr. Grimalda vertelde ons: “Sommige mensen vragen mij naar mijn mooiste en moeilijkste moment? Het was zonder twijfel op de Qolma (of Kulma) pas tussen China en Tadzjikistan.” Hij beschreef hoe dit deel van de reis hem naar 4600 meter boven zeeniveau had gebracht en legde uit: “Om de uitstoot laag te houden, wilde ik niet dat er een taxi zou komen om mij op te halen. En omdat ik er zeker van was dat een vrachtwagenchauffeur dat zou doen. Het was bijna zonsondergang en de temperatuur was min 21° graden Celsius. Helaas stopte geen enkele chauffeur, omdat ik te veel bagage bij me had. Dat maakten ze heel duidelijk toen ze langskwamen door naar mijn grote bagage te wijzen. Mijn handen waren echter ijskoud. Dus brak ik in in een soldatenkazerne in Tadzjikistan. Gelukkig hebben ze mij geholpen en twee vrachtwagenchauffeurs besteld; één voor mij en één voor mijn bagage.”
Hij voegde eraan toe: “Een ander moeilijk moment was in Turkmenistan, toen ik geen geld meer had en het visum dat ik nodig had niet kon betalen. Ik bood de laptop van het Instituut aan als pion, maar uiteindelijk boden ze $ 200 korting op het visum. Ik ging op het aanbod in en beëindigde mijn reis met €10 in mijn portemonnee.”
De schoonheid van de aarde zien
Als experimenteel sociaal wetenschapper bestudeert Dr. Grimalda ook de gedragsmatige en psychologische grondslagen van sociale cohesie. Bijvoorbeeld de mate van bereidheid om anderen te helpen in een groep of samenleving, en over zijn reis zei hij: “De mooiste ervaring was het ontmoeten van zoveel mensen die mij voor niets wilden helpen. Ik telde er minstens vijftig.”
Een ander gedenkwaardig moment vond plaats aan de Panj-rivier in de Pamir-regio van Tadzjikistan, die de grens markeert tussen Tadzjikistan en Afghanistan. “Het is de zogenaamde Pamir-snelweg, waar veel toeristen van over de hele wereld op bezoek komen”, vertelde hij ons. “Dit deel van de reis heb ik in een busje gedaan, met tien lokale jongens. Het duurde 20 uur, omdat drie aardverschuivingen lange tijd de weg blokkeerden. Het landschap was adembenemend, de rivier kleurde lichtblauw en alles werd versmald door twee rotswanden aan beide kanten.”
“De mooiste ervaring was het ontmoeten van zoveel mensen die mij voor niets wilden helpen. Ik telde er minstens vijftig.”
Wetenschap en de kracht van data?
“Ik weet dat het geven van cijfers over klimaatverandering is wat we als wetenschappers zouden moeten doen, maar we weten ook dat dit niet genoeg is”, zei Dr. Grimalda tot slot. Hij voegde eraan toe: “We moeten ook verhalen vertellen om de urgentie van klimaatactie echt over te brengen. Daarom ben ik erg blij met deze documentaire gemaakt door filmmaker Paolo Casalis die spreekt over mijn reizen. Ik heb alle video's gemaakt met een mobiele telefoon en een gimbal. Hij wilde een film maken over mijn traject voordat de kwestie met mijn vorige werkgever ter sprake kwam. Hij dacht dat praten over langzaam reizen de beste manier was om in een film over klimaatverandering te praten.
"Ik weet dat het geven van cijfers over klimaatverandering is wat we als wetenschappers zouden moeten doen, maar we weten ook dat dit niet genoeg is.”
Een trailer van de documentaire ‘The Researcher’ van Paolo Casalis is hier beschikbaar voor lezers van Perspective Living:
Niet tevergeefs?
Dr. Gianluca Grimalda legde voor zijn reis heen en terug 50.000 kilometer af. Om het even in perspectief te plaatsen: dit is meer dan de omtrek van de aarde van zo’n 40.000 kilometer.
Zowel voor de heen- als terugreis werden de volgende vervoerswijzen gebruikt: 18 touringcars, 18 treinen, 7 veerboten, 1 vrachtschip, 8 bestelauto's/deeltaxi's, 2 vrachtwagens/lifters, 2 politiekonvooien en 2 vliegtuigen.
De terugreis van 28.000 kilometer was mogelijk zonder vliegtuig te nemen.
Het berekenen hoeveel uitstoot er tijdens een reis wordt bespaard door zo min mogelijk met het vliegtuig te reizen, is afhankelijk van een groot aantal (onbekende) factoren, zoals de besparing op verwarming door in de winter niet thuis te zijn. De totale hoeveelheid CO2 die tijdens de heen- en terugreis wordt bespaard, kan volgens Dr. Grimelda echter worden geschat op 7.620 kg.
Dr. Gianluca Grimalda is een experimentele sociale wetenschapper. Hij bestudeert de gedragsmatige en psychologische grondslagen van sociale cohesie, zoals de bereidheid om anderen in een groep of samenleving te helpen, vaak tegen persoonlijke kosten.
Zijn onderzoek omvat onder meer samenwerking om klimaatverandering, inkomensherverdeling en discriminatie van immigranten te voorkomen. Dr. Grimalda bestudeerde ook de cognitieve effecten van blootstelling aan geweld. Hij is betrokken bij de beleidsvorming voor het International Panel on Social Progress, de ThinkTank20 en het Global Tipping Points Report.
De videodocumentaire ‘The Researcher’ van Paolo Casalis over zijn reis kun je hier vinden.