Het therapeutische effect van… een film kijken!

Ga je vanavond naar een film kijken? We weten al dat het kijken naar een film of tv een goede manier kan zijn om de stress van de dag los te laten. Maar dankzij een nieuw counselingmodel genaamd MOVIE kunnen we er zeker van zijn dat het niet alleen leuk is, maar ook een emotioneel reinigend en zelfs therapeutisch effect kan hebben.

Afbeelding met dank aan Pexels, Ron Lach

Ontspannen met een favoriete film is lange tijd een populaire manier geweest om ons stressvolle leven van alledag los te laten. Nu gaat een nieuw adviesmodel nog een hele stap verder. Omdat MOVIE (Mindfully engage, Observe, Voice, Identity, Explore) het kijken en bespreken van films en tv ondersteunt… als onderdeel van een therapeutisch proces.

Moet therapie iets serieus zijn? Moeten we pijnlijke herinneringen laten herleven? Moet je psychische problemen hebben wil therapie zinvol zijn? Jenny Hamilton, hoofddocent psychologische therapieën aan de Universiteit van Lincoln, werpt een ander licht op dit soort vragen. Hamilton, zelf een praktiserend hulpverlener, heeft haar MOVIE-model beschreven als een toegankelijke en effectieve behandelvorm.

Onszelf onderdompelen

Hamilton legde uit: “Ik overwoog voor het eerst filmtherapie toen mijn cliënten films en tv-shows bespraken. Ik merkte dat als je dit doet, sommige problemen en gevoelens makkelijker bespreekbaar worden. Dat therapie daardoor toegankelijker zou kunnen worden.”

"Maar toen ik het onderzoek en de literatuur over filmtherapie bestudeerde," zei ze, ‘"had ik moeite om duidelijke methoden te identificeren die therapeuten moesten volgen. Dit was nog een ontwikkelingsgebied.” Dus begon ze een counselingmodel uit te werken. Een die elementen van mindfulness en zowel ‘experiëntiële’ als ‘narratieve’ therapie zou integreren. Allemaal ontworpen om patiënten aan te moedigen zich onder te dompelen in het moment. “Ik merkte dat praten over films ervoor kan zorgen dat sommige problemen en gevoelens makkelijker bespreekbaar worden voor cliënten, en dat de therapie toegankelijker kan aanvoelen,” legde ze verder uit.

Therapie in oude Griekse stijl

Onszelf onderdompelen in het moment: een soortgelijk effect werd toegeschreven aan het Griekse Aristotelische theater. Het was rond die tijd dat mensen iets ontdekten. Dat het kijken naar acteurs die acties en emoties uitvoerde die mensen in het publiek uit hun eigen leven herkenden, hen hielp. Dat dit doen, terwijl ze de wereld om hen heen tijdelijk vergaten, hun geest, ziel en lichaam emotioneel reinigde en genas. Ze noemden het proces Catharsis en later ontwikkelde Freud het verder.

Ons bewustzijn ontwikkelen

Het MOVIE-model werkt op een vergelijkbare manier. Het kan mensen helpen een bewustzijn te ontwikkelen van wat er binnen en buiten hen gebeurt, vertelde Hamilton ons. Of het kan hen begeleiden met emotionele situaties uit het verleden opnieuw te beleven. Het kan hen ook helpen om op een ‘meer afstandelijke’ manier contact te maken met hun eigen gevoelens. Zodat het allemaal wat veiliger en minder intens kan aanvoelen. Bovendien kan het hen helpen nieuwe perspectieven in het leven te verwerven, door acteurs situaties te zien spelen die ze misschien herkennen.

“Ik merkte dat methoden uit de mindfulness hoek mensen konden helpen nadenken over gedachten en gevoelens in relatie tot een film,” aldus Hamilton. “En dat die narratieve therapie zou kunnen helpen om na te denken over onze eigen 'zelfverhalen' en hoe deze passen in bredere verhalen in de samenleving.”

Diverse therapeutische- en onderwijsdiensten maken nu gebruik van het MOVIE-model. Ook gebruiken mensen het als begeleide zelfhulp. Sinds de lancering in 2023 hebben een aantal psychologische adviseurs in Groot-Brittannië training gekregen over hoe ze dit het beste in hun praktijk kunnen introduceren.

“Ik merkte dat methoden uit de mindfulness mensen konden helpen nadenken over gedachten en gevoelens in relatie tot een film.”

Jenny’s tip voor onze lezers:

De volgende keer dat je een film kijkt, probeer dan even te pauzeren om na te denken over wat er nuttig aan was. Misschien heeft het je bijvoorbeeld geholpen om je gevoelens te verwerken. Of misschien heb je een nieuw perspectief op een probleem gekregen. Bedenk hoe deze veranderde stemming of dit veranderde perspectief je vooruit zou kunnen helpen.