De betekenis van reizen herzien: het Sextantio-project in Italië

Dankzij enkele ooit vergeten, nieuw leven ingeblazen dorpen in Italië kunnen bezoekers van over de hele wereld de betekenis van reizen inzien. In plaats van een plaats te bezoeken, kunnen ze zich onderdompelen in de ziel en geschiedenis ervan. Dit is een uniek verhaal over reizen en gastvrijheid en het Sextantio-project.

Het begon allemaal eind jaren negentig toen de Zweeds-Italiaanse Daniele Kihlgren zijn eerste ontmoeting had met Santo Stefano di Sessanio toen hij op doortocht was. Santo Stefano was een van de vele spookachtige, verlaten dorpen in Italië, en hij wilde het redden voordat ontwikkelaars het zouden overnemen. En zo ontstond het idee voor een uniek soort verblijfplaats voor reizigers.

Het zou een plek moeten worden waar bezoekers konden verblijven tússen de woningen van een dorp. Op zo'n manier dat ze een idee zouden krijgen van het leven ervan: geschiedenis en heden. Dus nadat hij samen met zijn vrienden het aparte hotel-restaurant had gebouwd, wilde Kilhlgren het dorp nieuw leven inblazen met unieke verblijfsplekken voor bezoekers. Met de integriteit van het gebouw en de essentie van het lokale leven in elke kamer intact gelaten. Hij deed dit met mensen die in de buurt woonden en met degenen die zijn visie konden zien.

Sporen van het oude plattelandsleven

Wat dat betekent is dat de bezoekers van Santo Stefano vandaag de dag een unieke locatie kunnen bezoeken. Ze kunnen ook een plek vinden die verschillende perspectieven biedt op wat het betekent om te reizen. Dankzij het Albergo Diffuso-concept (Scattered Inn, of Verspreide Herberg) kunnen ze zelf in een dorp verblijven waar de inwoners wonen. Het is ook de plek waar ze, zoals Kihlgren het uitdrukte, sporen kunnen vinden van een vervlogen platteland en het oude plattelandsleven.

Bezoekers kunnen bijvoorbeeld in de kamer verblijven waar vrouwen en kinderen elkaar ooit verhalen vertelden. Een ruimte waar die zich in de winter warm hielden, samen met het vee dat terugkeerde uit de bergen. Of ze kunnen dineren in een restaurant waarvan de menu's zijn geïnspireerd op de lokale kookmethodes uit het verleden. Eeuwenoude manieren van koken, verzameld via video-interviews met de lokale bevolking. Als ze geluk hebben, komen ze misschien zelfs een barvrouw tegen in het kleine plaatselijke café, die toevallig de kleindochter is van een plaatselijke herder.

Slow travel

Santo Stefano en zijn Albergo Diffuso concept zouden later het prototype worden voor verdere projecten. Wat hen allemaal bindt, is hun vermogen zich uitstekend te lenen voor slow travel. Omdat zoveel geschiedenis en het lokale leven intact zijn gebleven, hebben reizigers de mogelijkheid om zich er middenin te begeven, al is het maar voor een tijdje.

Een andere Sexantio plek die inmiddels in leven is geroepen is Le Grotte della Civita in Zuid-Italië. Geopend sinds 2009, dateert de plek uit de steen- en bronstijd en was ooit de thuisbasis van kloosters uit de middeleeuwen. Naast de 18 kamers waaruit het bestaat, is er een oude kerk, de Cripta della Civita. Deze is nu in gebruik als gemeenschappelijke ruimte.

Sinds de zomer van 2023 is het extra Palazzo della Civita in Matera geopend. Het omvat onder meer een paleis uit de zeventiende eeuw en een uit de rotsen opgetrokken kerk, ook wel een Rupestrian-kerk genoemd. Bovendien zijn er elementen die zijn geïnspireerd door lokale tradities.

Bezoekers van Santo Stefano kunnen hier een unieke locatie bezoeken. Ze kunnen ook een plek vinden die verschillende perspectieven biedt op wat het betekent om te reizen.

Andere plaatsen die nieuw leven ingeblazen willen worden

Sextantio Rwanda's Capanne (hutten) Project op de afgelegen locatie op het eiland Nkombo in Afrika is sinds 2022 ook open.

“De identiteit van een plek en het behoud ervan gaven leven aan de projecten in de dorpen Santo Stefano di Sessanio en in de Sassi van Matera in Italië,” aldus Kihlgren. Hij voegde eraan toe: “Het wil nu nieuw leven worden ingeblazen met een soortgelijke filosofie op een andere plaats van marginaliteit: Nkombo Island, Lake Kivu, Rwanda.”

Het team van Kihlgren heeft lokale ouderen uit het gebied geïnterviewd, wier kennis zou kunnen helpen bij de uitvoering van het project. Bezoekers kunnen dus een samensmelting van verschillende religies, culturen en denkrichtingen vinden.

Omdat, zoals Kihlgren zei, deze oudsten ‘allemaal deel uitmaakten van een bevolking met een zeker religieus syncretisme.’ In lijn met de essentie van de Sextantio-locaties omvat het project lokale cultuur, planten en vogels.